Είναι γεγονός πως οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης έχουν μπει για τα καλά στην ζωή μας και πως, ανεξαρτήτως της νεφελώδους ακόμα νομικής τους αντιμετώπισης, η χρήση τους ολοένα και αυξάνεται. Οι περισσότεροι από εμάς, για παράδειγμα, γνωρίζουμε ή και έχουμε χρησιμοποιήσει το ChatGPT, το γλωσσικό μοντέλο της OpenAI. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μία εφαρμογή που χρησιμοποιεί αλγόριθμους που εκπαιδεύονται με υλικό από υπάρχουσες βάσεις δεδομένων (μηχανική μάθηση/machine learning) και αλληλεπιδρούν με τον χρήστη απαντώντας του σε ερωτήσεις. Το ChatGPT λοιπόν, είναι η πρώτη και πιο γνωστή εφαρμογή αυτού του είδους, όμως δεν είναι η μόνη. Αντίθετα, όλες οι μεγάλες εταιρείες στον τομέα της τεχνολογίας έχουν λανσάρει ήδη ή αναπτύσσουν τις αντίστοιχες δικές τους.
Όλα αυτά βέβαια είναι λίγο πολύ γνωστά και για κάποιους ανθρώπους ήδη αναπόσταστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που για επαγγελματικά ή επιστημονικά ζητήματα βασίζονται στο ChatGPT. Και αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχονται να καλύψουν οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης κάνοντας το «επόμενο βήμα» στον τομέα και κατασκευάζοντας γλωσσικά μοντέλα για συγκεκριμένους κλάδους, προορισμένα να σταθούν σαν βοηθοί των επαγγελματιών σε διάφορους τομείς.
Ένας κλάδος λοιπόν στον οποίο εξαρχής υπήρξε μεγάλη ζήτηση, είναι αυτός της νομικής επιστήμης. Κι έτσι, το αντίστοιχο γλωσσικό μοντέλο πρόκειται να αποτελέσει το “Harvey” της OpenAI. Πρόκειται για έναν ψηφιακό νομικό βοηθό, μία εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης ικανή να παράσχει αυτοματοποιημένες υπηρεσίες και εξειδικευμένες συμβουλές στους επαγγελματίες του κλάδου. Το όνομα της εφαρμογής προέρχεται από τον φανταστικό χαρακτήρα Harvey Specter, τον επιτυχημένο δικηγόρο της γνωστής αμερικανικής σειράς “Suits” και οι συνδέσεις είναι προφανείς : το Harvey υπόσχεται να είναι αυτός ο δικηγόρος με τη μόνη διαφορά ότι είναι άυλος και ψηφιακός! Μπορεί δηλαδή να μην γίνεται να παρασταθεί σε ένα δικαστήριο, όμως θα μπορεί να συμπληρώσει ή να ελέγξει δικόγραφα και συμβόλαια, να αναλύσει συμβάσεις, να εξετάσει ζητήματα συμμόρφωσης, ακόμα και να προβεί σε προβλέψεις σε σχέση με την εξέλιξη, για παράδειγμα, δικαστικών διαφορών, αλλά και να κάνει συστάσεις για την έκβασή τους με ωφέλιμο προς τον χρήστη τρόπο.
Βέβαια τα ανωτέρω αποτελούν προστοπαρόν υποθέσεις, καθώς οι ακριβείς υπηρεσίες και δυνατότητες του Harvey καλύπτονται από άκρα μυστικότητα. Στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας δίνεται απλώς η δυνατότητα να μπει κανείς σε μία λίστα αναμονής δεκάδων χιλιάδων, μέσω της οποίας θα κληθεί να δει τι αφορά και να επιλέξει εάν θα το αποκτήσει. Μάλιστα, η υπηρεσία και η λίστα φαίνεται να προορίζονται αποκλειστικά για επιχειρήσεις και δη μεγάλες, αφού το κόστος αναμένεται να είναι υπέρογκο και σίγουρα να μην μπορεί να καλυφθεί από ατομικές και μικρές επιχειρήσεις.
Και μπορεί το ενδιαφέρον αυτή την στιγμή να είναι στραμμένο προς το Harvey AI, όμως και πάλι δεν πρόκειται αυτό να αποτελέσει το μόνο σχετικό εργαλείο. H αγορά αναμένεται να κατακλυστεί από αντίστοιχες εφαρμογές και βέβαια εν καιρώ να μειωθεί και το κόστος τους και τα επόμενα χρόνια ίσως η έννοια των ψηφιακών αυτών βοηθών να γίνει συνώνυμη της επαγγλεματικής μας δραστηριότητας. Ήδη στην Ελλάδα η Deloitte εργάζεται, υπό άκρως μυστικές συνθήκες, στην κατασκευή αντίστοιχου μοντέλου για νομικούς και μάλιστα στην ελληνική γλώσσα! Σαφώς, προβλέπεται και η δημιουργία αντίστοιχων μοντέλων και σε κάθε άλλο κλάδο που μπορούμε να φανταστούμε η χρήση αυτή να προσιδιάζει.
Η ανάγκη, η ζήτηση και τελικά η ανάπτυξη και η προσφορά τέτοιων εργαλείων πάντως είναι σχεδόν αυτεξήγητη και δεν χρίζει ιδιαίτερης ανάλυσης, αφού τα πλεονεκτήματα είναι αδιαμφισβήτα ποικίλα. Τα ζητήματα όμως που ανακύπτουν είναι διαφορετικής φύσης και σχετίζονται με τον σχεδόν αρχέγονο φόβο που προκαλείται μπροστά στην τεχνολογική εξέλιξη. Η παντοδυναμία της μηχανής και το κατά πόσο αυτή μπορεί να αντικαταστήσει τον άνθρωπο και εάν ναι, σε ποιούς τομείς της ζωής αυτό θα ήταν ευκταίο, είναι ένα ερώτημα επί του οποίου χωρά ατέρμονη ανάλυση. Στην πράξη, η ύπαρξη του HarveyAI και της κάθε αντίστοιχης εφαρμογής, φέρνει στην επιφάνεια ζητήματα επιβίωσης και εξέλιξης των επαγγελματιών του κλάδου. Ειδικότερα, τίθεται το θέμα της επίτασης του χάσματος στον ανταγωνισμό μεταξύ ενός μικρού γραφείου που δεν θα μπορεί να καλύψει το κόστος των εφαρμογών σε σχέση με μία μεγάλη εταιρεία, το θέμα του βαθμού αυτοματοποίησης σε εργασίες που είναι σύμφυτες με την πνευματική δραστηριότητα και το κατά πόσο θα χρειάζεται τελικά η συμβολή των ειδικών στον τομέα, αλλά και το εάν τελικά θα ξεχωρίζει ο καλός επαγγελματίας ή ο καλός χρήστης της τεχνολογίας.
Οι απαντήσεις βεβαίως ίσως να βρίσκονται κάπου στη μέση και σε κάθε περίπτωση, χωρίς ένα σαφές νομικό πλαίσιο, αλλά και χωρίς την γνώση που μόνο η χρήση και η πράξη θα αναδείξουν, μάλλον μόνο σε υποθέσεις μπορούμε να προβούμε. Ο χρόνος τελικά θα δείξει το πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί και μέχρι τότε, θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις με μεγάλο ενδιαφέρον.